Żyłka vs plecionka

Zbierałem się do napisania tego tekstu dwa lata. Jakoś nie mogłem sam siebie przekonać, że warto. Wszak napisano o tym chyba wszystko, co można. Szalę przeważyło spotkanie z Krzyśkiem – pozdrawiam przy okazji. Tematem łowienia były krasnopióry, ale jakoś potem zeszło na używanie plecionki i płynące stąd korzyści. Zacząłem się potem zastanawiać i stwierdziłem, że mimo wszystko w różnych opracowaniach parę detali umknęło. Dlatego poniżej zwrócę uwagę na kwestie już nieraz opisywane, aczkolwiek często w innym ujęciu, oraz kilka szczegółów rzadziej lub wcale nie rozważanych. Odnośnie plecionek skoncentruję się na cieńszych linkach, gdyż z grubymi to w ogóle nie mam jak na razie wiele wspólnego. Będą to oczywiście moje subiektywne spostrzeżenie i nie twierdzę, że jedyne słuszne. Wszak już kiedyś, akurat wtedy, to w przypadku wędek napisałem coś w stylu: kij trzeba też dopasować do swojego temperamentu, a nie tylko do tego, co, gdzie i jak chcemy złowić…

Plecionek generalnie nie trawię. Gdyby nie ewidentne atuty takich sznurków w niektórych okolicznościach, to bym z nich zrezygnował. Podstawowy kłopot to fakt iż plecionka stawia wędkarzowi zdecydowanie większe wymagania i mniej wybacza błędy. Rozbicie blanku gwałtownie wyrywaną z zaczepu przynętą,  toporny jak diabli hol ryb [może poza okoniem i sandaczem], urwanie szczytówki przy rzucie oplątaną plecionką, złamanie wędki zaczepioną plecionką o gałęzie, ukręcenie przelotki zaplątaną pletką, wreszcie najzwyklejsze supły. Przepraszam – w przypadku plecionek – super supły. Można by jeszcze wymieniać. Początkującej osobie, takiej kompletnie zielonej, plecionki nie poleciłbym nigdy poza próbami łowienia okoni [zakładając, że nie schodzimy poniżej linki 0,10mm] i sandaczy w wodzie stojącej. Po prostu ludzi zniechęca przewidywalny niestety w Polsce brak bań, a co dopiero notoryczne problemy z „zablokowanym” sprzętem. Plecionką łowi się generalnie trudniej [choć w szczególnych okolicznościach skuteczniej] i to moim zdaniem jej główna wada.

Mój pierwszy kontakt z plecionką, jako linką na którą łowiłem, miał miejsce 14 lat temu. Były to niby nieodległe lata, gdy nawet początkujący od czasu do czasu łowili bolenie. Latem był kłopot bo miewałem kilka brań, nierzadko silnych i żadnego nie zacinałem [łowiłem wtedy wyłącznie na gumy]. Pamiętam dzień jak dziś: zszedłem nad wodę, może kwadrans rzutów i buch! – jest. Taki tuż nad 60cm.

Dziś taki też mnie cieszy, ale wtedy to się zachwycałem. Zaczęło się doskonale. Wiara, że to zasługa plecionki rośnie.  Po kolejnych kilkunastu rzutach z bólem pozbywam się około 30m plecionki, poddając próbę rozplątania wielkiego supła, który zaciągnął się na amen. Trudno. Kolejne kilkanaście minut i tym razem dość delikatne smyrnięcie ripperka. Ryba jednak – jak to się mówi – wisi. Rozradowany że hej wypuszczam rybę. Gdybyście tam byli, to 10 minut później nie zobaczylibyście na moim kołowrotku plecionki tylko żyłkę. Po paru rzutach tak się splatała, że ciąłem to ze złością i zostało mi może 20% długości wyjściowej. Fakt, że był to jakiś tasiemkowaty badziew, choć na tamte czasy raczej z tych droższych.

Tak się tym zniechęciłem, że kolejne podejście nastąpiło dopiero pięć lat później. Też dotyczyło boleni, ale już przy innych rybach, innym kiju, całkiem innych przynętach, a przede wszystkim nieporównywalnie lepszej lince. W temacie rap chyba nic mi się nie zmieni: boleń = plecionka.  Tak było w tym pierwszym, dobrym 2009 roku z plecionką…

…i tak jest do dziś.

Przy moim łowieniu mam ustawiczny kontakt z żyłkami 0,10 – 0,22mm. Rzadziej 0,25mm. Grubszych nie stosuję. Plecionki jakich używam mają grubość: 0,04mm, 0,10mm, 012mm i 0,14mm. Sporadycznie sięgam po sznurki 0,16mm.

Przejdźmy do porównania.

Ogólnie

Można powiedzieć, że im grubsza plecionka, tym łatwiej [jak na plecionkę] się łowi. Z żyłkami jest raczej odwrotnie – te najgrubsze są dość niepokorne [zwoje same spadają, jak tylko dostana trochę luzu]. By być uczciwym – trudność w żyłkach znów wzrasta poniżej grubości 0,14mm. Ogromnym atutem plecionek jest ich wytrzymałość i znacznie dłuższy dystans jaki można osiągnąć w porównaniu z żyłką. Ale o tym wszyscy wiemy. Mało osób zwraca uwagę, że plecionka ma znacznie mniejszy wpływ na sposób w jaki upada wabik w porównaniu z żyłką [szczególnie ciut grubszą, a co za tym idzie bardziej sztywną]. W niektórych metodach łowienia ma to niebagatelne znacznie.

Bardzo droga żyłka jest zazwyczaj trochę tańsza niż najtańsza plecionka, a przy tym jest jej na ogół więcej. Co do plecionek, to trzeba się wystrzegać tych o mocno odbiegającym od okręgu przekroju. Czasem trafiają się jeszcze „tasiemki” i do spinningu kompletnie nie nadają, poza jakimś bardzo leniwym łowieniem zmrożonych okoniowatych.

Niestety są tu pułapki. Obecnie prawie wszystkie plecionki pokryte są [chyba głównie teflonowymi] powłokami. Są one mniej lub bardziej trwałe. Zdarza się jednak, iż powłoka wcześniej czy później zatraca się, zanika i…okrągła wcześniej plecionka robi się taśmowata.

Podobnie z długością rzutu – czasem [nie zawsze] okazuje się, iż powłoka na plecionce jest całkiem gruba i usztywnia linkę. Rzuty wcale nie okazują się szczególnie dalekie. „Piekielne” odległości osiągamy dopiero, gdy powłoka trochę się podniszczy.

Z żyłką w spinningu mam tak, że wśród realnie dedykowanej do tej metody, to  korzystam z tych od 0,20mm w górę. I polegam wyłącznie na marce Stroft.  Z żyłkami cieńszymi, jest inaczej. Moim zdaniem stosowanie tu linek specjalnie do spinningu jest niecelowe, gdyż przy łowieniu kleni, jazi, czy innych spokojnych ryb, rozciągliwość, nawet trochę zbyt duża pomaga, a nie utrudnia.

Ponieważ uwielbiam łowić pstrągi na spinning, na przynęty bardzo słabo obciążone, bądź wręcz muchowe [malutkie i lekkie], to jeśli wiem, iż nie grozi mi spotkanie z rybami większymi niż 40cm, korzystam z najcieńszych plecionek. Perfekcyjnie, precyzyjnie i relatywnie daleko da się wtedy posyłać najmniejsze okruszki z haczykami.

Przy rzadkich wypadach w Polskę za kropkami ciut odrośniętymi, używam żyłki od 0,20mm wzwyż.

Linka a kij

Korzystam regularnie z 4 kijów, z kolejnych 4 dość często. Pozostałe kilkanaście sztuk sporadycznie. Wg moich spostrzeżeń złe zestawienie żyłki z wędziskiem skutkuje tylko dwoma oczywistymi sytuacjami:

– zerwaniem ryby w braniu, gdy jest za cienka żyłka w stosunku do możliwości wędki

– złamaniem kija gdy żyłka jest zdecydowanie za mocna, a ciągniemy bez opamiętania

W przypadku plecionki mamy tu, oprócz powyższych sytuacji jeszcze inne przypadki związane z plątaniem  we wszystkich jego odmianach. Zauważyłem, iż do plecionek dobre są kije, jakby ciut za mocne, sztywniejsze, lub jeśli o ciepłej pracy, to ujawniającej się dopiero pod wpływem wyraźnego ciężaru. W innym wypadku drgający blank ma tendencję do „łapania” wysnuwającej się plecionki, która nie dość że nie poleci tak daleko jakby się wydawało, to ma tendencje oplątać się wokół blanku w najmniej spodziewanych momentach i miejscach.

W przypadku plecionek kij powinien mieć mniej przelotek, o większej średnicy. W innym przypadku – myślę oczywiście o sytuacjach skrajnych – rzuty nie są ani dalekie, ani celne. Żyłka jest w tej opcji bardziej tolerancyjna.

Nie mam tego na zdjęciu, ale plecionki cieńsze w niesamowity sposób okręcają się wokół szczytówek, wciągając w taki mały chaos jedną z przelotek. I dzieje się to ot, tak. Gdyby człowiek chciał, to pewnie sto tysięcy prób nie dałoby takiego efektu, a samo z siebie się zrobi…

Ze sztywnością kija nie można przeginać odnoście plecionki, bo takie zestawienie ma jednak duże predyspozycje do gubienia ryb. Nie dotyczy to chyba tylko sandaczy.

Żyłka znów tu ma trochę przewagi, bo jako rozciągliwa, amortyzuje pałowatość wędki.

Linka a przynęta

Tu bywa różnie. Na bank plecionka mniej wpływa na kontakt wabika z wodą niż żyłka, co np. w łowieniu smużakami ma znaczenie, często bardzo istotne. Podobnie, sznurki prawie nie wpływają na pracę najmniejszych wabików gumowych, jigów itp. szczególnie tych, które nie mają ruchu własnego. W przypadku żyłek tylko najcieńsze są w stanie tu konkurować, ale są znacznie słabsze, przy czym pletką 0,04mm rzucimy na tym samym zestawie co najmniej 30% dalej niż żyłką 0,10mm. A stosowanie cieńszej niż 0,10mm żyłki w spinningu uważam za absurd, mimo, że uwielbiam super lekkie łowienie…

Generalnie w osiąganych dystansach rzutu, plecionka wygra.

Osobną kwestią jest typ wabika, a linka i jej wpływ na pracę. Pewnie jak wielu z was, mam setki woblerów i błystek wirowych. Przeróżnych. Poza woblerami typu jerk,  z którymi dopiero się zaprzyjaźniam, choć mam od wielu lat, nie używam do tego typu przynęt plecionek. Wirówki w sposób niemiłosierny skręcają każdą linkę bardzo szybko. Woblery z dużym sterem też, ale mnie odpycha w ich przypadku co innego. Niezależnie od kija, praca woblera na żyłce jest płynna, miękka, bardziej naturalna. Na sznurku woblery wg mnie zawsze chodzą trochę tępo i sztywno, co mnie denerwuje, choć niekoniecznie musi przeszkadzać rybom. Ale ja nie lubię.

Jeśli idzie o wabiki bez pracy własnej, to żyłka zawsze je trochę „rozleniwia”, a plecionka dodaje wigoru. Tu już trzeba przekalkulować co, gdzie, na co i w jakiej porze roku łowimy.

Wahadła które nie są szczególnie wykrępowane  dają się fajnie prowadzić na plecionkach. Te mocno powyginane odbieram, jak woblery na pletce, którą jednak skręcają.

Czepliwość

Ma to związek i z otoczeniem, i z kołowrotkiem. Plecionki, szczególnie najcieńsze łapią roślinność, drzewa [korę], ubranie i jego części. Wystarczy raz się przejść po krzakach z plecionką i żyłką.  Nie ma porównania. Choćby dlatego, ale nie tylko, wole brodzić, łażąc za pstrągami. Jak dodamy do tego wiatr, to czasem przy cienkiej plecionce można oszaleć.

Przy kołowrotku jest trochę podobnie. Do plecionki tylko metalowa szpula! Szczególnie te tanie nitki, szybko się kosmacące, do szpul ebonitowych, czy z innych sztucznych tworzyw czepiają się jak magnes.

W ogóle jestem zwolennikiem szpul o możliwie dużej średnicy, ale płaskich. Szczególnie w przypadku plecionek, choć żyłki to też wolą. Większa średnica zwoju i mała wysokość szpuli = dalszy rzut i mniejsza tendencja do skręcania się linki.

Kołowrotki szybkie łatwiej skręcają i co za tym idzie – plączą plecionki, niż wolniejsze. Znów w przypadku żyłek, nie jest to jakoś szczególnie istotne.

Linka a typ wody [stojące, płynące]

U mnie w wodach stojących wygrywa zdecydowanie plecionka. Niezależnie co łowię. Inna rzecz, że prawie nie łowię woblerami, i sporadycznie wirówkami.  Większa wytrzymałość, szybsze osiąganie dużej głębokości przy takim samym obciążeniu to niepodważalne atuty. Do tego dochodzi przekazywanie przez linkę tego co się dzieje, co przy większych głębokościach i w później porze roku jest nieocenione. Z brzegu to jeszcze dochodzi kwestia długości rzutu.

W przypadku późnozimowego i wiosennego łowienia białorybu, żyłka praktycznie odpada. Za długo tonie, wabik 0,3g ledwo na niej leci, a jak się jeszcze trafi karpik zamiast dużej wzdręgi…

…to obaj będziemy zdziwieni, ale się przywitamy…

Nawet przy cięższym łowieniu, celując przykładowo w bolenie, jak się trafi za bety amur, który ledwo wchodzi w podbierak, to żyłka 0,2mm często nie daje rady i  szkoda się żegnać z zasłużonym wabikiem na rapy…

Jeśli idzie o wody stojące, zaporówki, to przypadku sandaczy i okoni stosuje wyłącznie plecionki.

Nie ważne  – lato, czy zima – sznurek i tylko sznurek. Ale powtarzam – ja w tych wodach prawie nie używam woblerów i  wirówek.

Całkiem inaczej mam w wodach płynących, bądź małych zbiornikach wody stojącej, gdzie jednak główną zdobyczą w moim wypadku są klenie, jazie, świnki i małe okonie. Króluje żyłka i to do wszystkich rodzajów, na ogół niewielkich przynęt. Szczególnie późną jesienią w różnego rodzaju stagnujących rzeczkach czy starorzeczach, rozciągliwość żyłeczki daje rybie ten czas na wciągnięcie paprocha, zanim jej go wyrwiemy z pyska ten ułamek za wcześnie, sygnalizowani plecionką.

Poza boleniem – w rzekach tylko żyłka. Pewnie byłbym innego zdania, ale nie łowię sandaczy.

Przyznam jednak, iż znam człowieka, właściciela sklepu wędkarskiego, którego uważam za doskonałego wędkarza w temacie UL i człowiek łowi klenie plecionką z dużym powodzeniem. Choć uczciwie mi przyznał, że jakieś pół roku mu to zajęło i nawet dziś do końca nie jest w tanie powiedzieć, co zaważyło, że w końcu gatunek ten mu już nie spada…

Widoczność

To ciekawe zagadnienie, przy czym osobną kwestią jest widoczność linek dla ryb, a osobną dla ludzi [łatwość obserwacji].

Zacznę od tego, że są gatunki, dla których widoczność linki być może ma znaczenie i takie, dla których nie ma na pewno. Pewnie to uproszczenie, ale widoczność linki w spinningu ma małe bądź żadne znaczenie dla szczupaków, sandaczy, wzdręg, brzan, pewnie sumów, których nie łowię, płoci, okoni, krąpi, karpi linów i karasi oraz, co może niektórych zaskoczy – pstrągów. Linka z dużym prawdopodobieństwem odstrasza, bądź powstrzymuje od brania bolenie, klenie, jazie, jelce. Jest to na pewno uogólnienie, gdyż dużo zależy od warunków w jakich łowimy i metody.  Dwa przykłady:

1. Nie wierzę, że bolenia odstrasza jakakolwiek wędkarska linka , jeśli łowi się je z dna.
2. Gdyby nie wpływ łańcucha na przynętę, to w pełni lata, w Wiśle można by na łańcuchu mocować przynęty, gdyż widoczność jest znikoma.

Tu również są pułapki. Łowiłem intensywnie przez dwa – trzy sezony w malowniczym leśnym przepływowym stawie. Co ja tam natraciłem kleni w okolicach 50cm! Szły w patyki i rwały żyłkę 0,10mm jak chciały. Na grubszej nie mogłem dorzucić, a jeśli nawet to…nie atakowały. Nie było szans. Pojawiła się wtedy na rynku jedna z tych pierwszych, bardzo cienkich plecionek. Nie dość, że wabik leciał na tym jak rakieta daleko, to jeszcze producent zaklinał się, iż plecionka jest całkowicie niewidzialna w wodzie.  I co? Zero! Żaden kleń, nawet te mniejsze trzydziestki nie dawały się nabrać. W stojącej czyściutkiej wodzie łowiłem je pod samą powierzchnią na smużaki i o ile cieniutki sznurek pewnie nie był widoczny w wodzie, to nad nią normalnie prawie świecił…Ryby to musiały widzieć.

Uogólniając, żyłka chyba jest generalnie mniej widoczna w czystej wodzie,

Z ludźmi może być różnie. Osobiście znacznie lepiej widzę kolorową plecionkę niż jakąkolwiek żyłkę. Jeśli jednak plecionka jest ciemna [czarna, ciemno zielona], to lepiej widzę żyłkę. Szczególnie jeśli świeci słońce.

Odporność na uszkodzenia

Myślę o innych niż spowodowane przez ryby. Mam wrażenie, podkreślam – wrażenie, że żyłki lepiej sobie radzą z ostrymi krawędziami kamieni, zardzewiałych metalowych elementów, muszli itp. Przy tej samej grubości plecionka jednak strzela chyba szybciej [chyba tak też jest na szczupaczych zębach].  Natomiast gdy trzeba wyrwać zaklinowany wabik z zaczepu, nie ma chyba tradycyjnej żyłki, która wygra ze sznurkiem.

Splątania

Na koniec kwestia komfortu łowienia. Bez wątpienia żyłki plączą się kilka razy rzadziej niż plecionki. Kolejną kwestią jest też poziom splątań. Żyłki nie plączą się tak makabrycznie jak plecionki. Znacznie łatwiej je też rozplątać. Z plecionkami odwrotnie: plączą się często i w makabryczne supły. Zaciągnięty supeł nawet grubszej plecionki jest nie do ruszenia. Z grubszą żyłką coś czasem da się zrobić. Jak się już nic nie da zrobić, to jednak koszt odcinania żyłki jest znikomy w porównaniu z pletką. Sznurki mają też tendencję do zadziwiających kombinacji węzłowych. Poniżej przykłady [fakt, że dotyczące zazwyczaj najcieńszych plecionek] wadliwego nawijania się na kołowrotek.

Gdy w porę zauważymy to co powyżej – nic się nie stanie.

Jeśli przegapimy coś takiego, jak niżej i wykonamy rzut, to  mamy niezłą drakę i  kilkanaście metrów plecionki mniej, a często nieodwracalną stratę czasu.

Żyłka nam takiego numeru raczej nie wywinie.

Podobnie – zaplątanie się wabika w żyłkę jest najczęściej szybko usuwalne. W przypadku plecionek męczę się czasem, klnąc na czym świat stoi.

Częstotliwość oplątywania linek wokół szczytówek jest porównywalna, ale znów – w przypadku żyłek wystarczy najczęściej pomachać kijem w przeciwległym kierunku do oplotu, a z plecionkami jest różnie. Nierzadko sznurek jest swobodny powyżej jakiejś przelotki, podobnie poniżej, a pomiędzy dwoma napięty jak struna, co cholernie utrudnia  jej uwolnienie. Nie ma pojęcia jak to się dzieje…

Linka a temperatura

Tu bardziej dla zasady wspomnę, bo jest to powszechnie znany fakt, iż żyłka ma jednak przewagę nad plecionkami przy mrozie. Nawet sznurki nie chłonące wody, przy niskich temperaturach niezmiernie utrudniają łowienie.  Żyłka jest znów bardziej tolerancyjna, choć na mrozie chyba wyraźnie traci na wytrzymałości.

Jak widzicie nie pokuszę się o wskazanie wyższości żyłki nad plecionką czy odwrotnie. W ogólnym rozrachunku chyba nie jest możliwa taka ocena. Warto jednak mieć świadomość w jakich okolicznościach sięgnąć po to, lub po to i jak zmontować sobie do tego optymalny zestaw.

Na koniec, bo czasem mnie pytają o linki do najlżejszych zestawów – zaprezentują dobre moim zdaniem – cieniutką żyłkę i plecionkę.

Ostatnie dwa – trzy sezony bazuję na poniższej żyłce. To Satori Premium firmy Jaxon [przeźroczysta].

Polecam z trzech powodów:

– jest bardzo tania [12-13zł za 150m] – mnie szpulka starcza na około 10 – 15 wyjazdów, bo niezależnie od wyników odcinam po łowieniu przynajmniej 5m, i podobnie robię po każdym mocniejszym holu, czy zaczepie

– te 3kg wytrzymałości to żaden kit [fakt, że jej średnica na opakowaniu jest wyraźnie niedoszacowana] – wyjmowałem na tych żyłkach takie lagi, czy inne kije, że zaprzeczało to prawom fizyki, ale miało to miejsce

– jak na cieniutką linkę tego typu jest dość odporna na skręcanie, nawet jak łowimy wirówkami [oczywiście do pewnej ich wielkości]

Warunek musi być jeden – żyłka nie może być zleżała.

Co ciekawe – żyłka z tej samej serii, ale o grubości 0,14mm [brązowa] skręca się nieprawdopodobnie, co kilkakrotnie przerobiłem na paru kupionych szpulach.

Wśród najcieńszych plecionek póki co zawsze polecać będę Varivasa, tyle, że jest drogi. Dwie stówy za 110m to niemało. Niewiele im ustępują, a kosztują średnio o 80zł mniej plecionki Oshikage.

Przy grubości 0,05mm są porównywalne z żyłką 0,16mm jeśli idzie o wytrzymałość.

Zrezygnowałem z tanich plecionek po 40- 50zł, które szybko i mocno się kosmacą. Szczególnie przy najcieńszych plecionkach, taki „kosmacz”  bardzo szybko ogranicza długość i celność rzutu.